Ένας σημαντικός παράγοντας που καθορίζει τη συμπεριφορά των χρυσόψαρων είναι το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Διαφορετική συμπεριφορά θα έχει ένα χρυσόψαρο που ζει σε μία λίμνη και διαφορετική αυτό που ζει μέσα σε ένα ενυδρείο.
Αν επικεντρωθούμε στο ενυδρείο, εκεί έρχεται κι άλλος ένας παράγοντας που συντελεί ουσιαστικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του ψαριού: Ο ιδιοκτήτης.
Έχει διαπιστωθεί ότι τα χρυσόψαρα έχουν ισχυρή ικανότητα μάθησης και… κοινωνικότητας.
Είναι ικανά να διακρίνουν συγκεκριμένα άτομα, τον ιδιοκτήτη τους για παράδειγμα, όταν αυτός πλησιάζει στο ενυδρείο που φιλοξενούνται. Πολλές φορές άλλωστε έχουμε κι εμείς οι ίδιοι παρατηρήσει πως πλησιάζοντας στο ενυδρείο, τα χρυσόψαρα κολυμπούν προς το μπροστινό τζάμι ή την επιφάνεια βγάζοντας το κεφάλι τους έξω από το νερό περιμένοντας, ή και παρακαλώντας αν θέλετε, για την τροφή που ξέρουν ότι ο ιδιοκτήτης τους θα τους προσφέρει. Αντίθετα, έχει παρατηρηθεί ότι το πλησίασμα ενός ανθρώπου που δεν τους είναι οικείο προτρέπει να χρυσόψαρα να κολυμπήσουν στο πίσω μέρος του ενυδρείου ή να κρυφτούν πίσω από τα διακοσμητικά αντικείμενα του ενυδρείου όπως φυτά, πέτρες, ξύλα κ.ά.
Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι ένα τυφλό χρυσόψαρο μπορεί να διακρίνει συγκεκριμένους ήχους και να ξεχωρίσει έναν ή δύο ανθρώπους από αυτούς που ζουν στο ίδιο σπίτι και να συμπεριφερθεί ανάλογα.
Με την πάροδο του χρόνου τα χρυσόψαρα που έχουν συνεχή οπτική επαφή με συγκεκριμένους ανθρώπους, τον ιδιοκτήτη τους συνήθως, σταματούν να τον θεωρούν απειλή, σε σημείο που να μπορεί αυτός να τα ταΐσει με το χέρι χωρίς αυτά να τρομάζουν και τα τρέπονται σε φυγή.
